Yaygın Anksiyete Bozukluğu: Günlük Hayatı Nasıl Etkiler ve Nasıl Tedavi Edilir? 2023

Yaygın anksiyete bozukluğu (YAB) toplumda sık görülen bir psikiyatrik bozukluktur. YAB, kişilerin günlük hayatında sürekli kaygı duyması ve endişelenmesi ile karakterizedir. Bu yazıda, YAB’nin belirtileri, nedenleri, teşhis yöntemleri ve tedavi seçenekleri hakkında ayrıntılı bilgi vereceğiz.

Belirtiler

YAB belirtileri, birçok insanın zaman zaman yaşadığı kaygı ve endişe duygularından daha şiddetli ve sürekli olabilir. YAB’nin en yaygın belirtileri arasında aşağıdakiler bulunur:

1. Sürekli kaygı: YAB hastaları sürekli olarak kaygılı hissederler. Kaygı seviyeleri kişiden kişiye değişebilir, ancak genellikle kontrol edilmesi zordur.
2. Endişeli düşünceler: YAB hastaları, kendileri veya sevdikleri hakkında sürekli endişe ederler. Bu düşünceler genellikle gerçek dışı veya abartılıdır ve kontrol edilmesi zordur.
3. Fiziksel belirtiler: YAB hastaları, kalp çarpıntısı, terleme, titreme, kas gerginliği, uykusuzluk, mide bulantısı veya ishal gibi fiziksel belirtiler yaşayabilirler.
4. İçe kapanıklık: YAB hastaları, sosyal etkileşimden kaçınabilirler ve kendilerini yalnız hissederler.
5. Sürekli endişe ve kaygı duygusu: YAB hastaları, sürekli endişe ve kaygı hissi nedeniyle normal işlevlerini yerine getirmekte zorlanabilirler.
6. Yoğun kaygı atağı: YAB hastaları bazen yoğun kaygı atakları yaşayabilirler. Bu ataklar kalp çarpıntısı, nefes darlığı, terleme, titreme ve uyuşukluk gibi fiziksel belirtilerle birlikte gelir.

Bizi Tumblr‘den Takip Edebilirsiniz.

Nedenleri

YAB’nin nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte, biyolojik, psikolojik ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonunun YAB’ye yol açabileceği düşünülmektedir.

1. Genetik faktörler: YAB hastaları, ailelerinde anksiyete bozukluğu öyküsü olan kişilerden daha fazla risk altındadır.
2. Kimyasal dengesizlikler: Beyindeki kimyasal dengesizlikler, YAB hastalarında anksiyete bozukluğuna yol açabilir.
3. Travmatik yaşantılar: Çocuklukta travmatik yaşantılar veya zorlu yaşam olayları, YAB riskini artırabilir.
4. Stresli yaşam koşulları: Zorlu yaşam koşulları, maddi sıkıntılar, iş kaybı, evlilik sorunları, sağlık sorunları vb. gibi faktörler, YAB riskini artırabilir.
5. Psikolojik faktörler: YAB hastalarında, düşük özgüven, kötümserlik, obsesif-kompulsif özellikler, mükemmeliyetçilik, sosyal fobi gibi psikolojik faktörlerin varlığı gözlenir.

Teşhis

YAB tanısı konulması için belirtilerin en az altı aydır var olması gerekir. YAB tanısı koymak için, psikiyatrist veya psikolog tarafından gerçekleştirilen bir klinik değerlendirme yapılır. Bu değerlendirmede, hastanın semptomları ve hastalık öyküsü ayrıntılı bir şekilde ele alınır. Psikolojik testler, laboratuvar testleri veya görüntüleme testleri de gerekebilir.

Tedavi

YAB tedavisi, bireyselleştirilmiş bir yaklaşım gerektirir. Bu, tedavinin kişinin semptomlarına ve yaşam tarzına uygun şekilde tasarlanması anlamına gelir. YAB tedavisinde yaygın olarak kullanılan yöntemler şunlardır:

1. Psikoterapi: Kognitif-davranış terapisi (KDT), YAB tedavisinde en sık kullanılan psikoterapi yöntemidir. KDT, düşünce ve davranışların değiştirilmesine odaklanır.
2. İlaç tedavisi: YAB tedavisinde antidepresanlar, benzodiazepinler, antipsikotikler gibi ilaçlar kullanılabilir. Bu ilaçlar, kaygı semptomlarını hafifletmek için kullanılır.
3. Bilişsel-Davranışsal Terapi: Bilişsel-davranışsal terapi (BDT), anksiyete bozukluğu için kullanılan bir başka tedavi yöntemidir. Bu terapi, kişinin düşüncelerini ve davranışlarını değiştirerek semptomların azaltılmasına odaklanır.
4. Egzersiz ve diyet: Sağlıklı bir diyet ve düzenli egzersiz, YAB semptomlarının kontrol altına alınmasına yardımcı olabilir.
5. Stres yönetimi: Stres yönetimi teknikleri, kaygı ve endişe düzeylerini azaltmaya yardımcı olabilir. Yoga, meditasyon, derin solunum egzersizleri gibi teknikler stresi azaltabilir.

Sonuç

Yaygın anksiyete bozukluğu, sıklıkla karşılaşılan bir psikiyatrik bozukluktur. YAB belirtileri, kişinin günlük yaşamını olumsuz yönde etkileyebilir. YAB tedavisi, bireyselleştirilmiş bir yaklaşım gerektirir ve psikoterapi, ilaç tedavisi, bilişsel-davranışsal terapi, egzersiz ve diyet, stres yönetimi gibi farklı yöntemlerin bir kombinasyonunu içerebilir. Tedavi, semptomların kontrol altına alınmasına ve hastanın yaşam kalitesinin artırılmasına yardımcı olabilir. Ancak, erken teşhis ve tedavi, tedavinin daha etkili olmasını sağlayabilir, bu nedenle YAB semptomlarından muzdarip olan kişilerin yardım almak için bir uzmana başvurmaları önerilir.

Diğer Yazılarımızı Görmek İçin Tıklayabilirsiniz.

Kaynakça

1. “Yaygın Anksiyete Bozukluğu.” Türk Psikiyatri Dergisi, cilt. 23, no. 3, 2012, ss. 210-218.
2. “Anxiety Disorders.” American Psychiatric Association, 2013, https://www.psychiatry.org/patients-families/anxiety-disorders.
3. Aydın, Ömer, ve diğerleri. “Yaygın Anksiyete Bozukluğu Tedavisinde İlaç ve Psikoterapi: Aynı Anda mı Yoksa Ayrı mı?” Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, cilt. 28, no. 3, 2018, ss. 259-267.
4. Kaya, İsmet. “Yaygın Anksiyete Bozukluğu: Tanı, Tedavi ve Psikososyal Yaklaşımlar.” Türkiye Klinikleri Psikiyatri-Special Topics, cilt. 10, no. 2, 2017, ss. 83-89.
5. “Yaygın Anksiyete Bozukluğu.” Türkiye Psikiyatri Derneği, 2018, http://www.psikiyatri.org.tr/files/file/Anksiyete%20Bozukluklar%C4%B1/Yayg%C4%B1n%20Anksiyete%20Bozuklu%C4%9Fu.pdf.
6. Tural, Ümran. “Yaygın Anksiyete Bozukluğu: Tanı, Tedavi ve Farmakolojik Yaklaşım.” Journal of Mood Disorders, cilt. 8, no. 3, 2018, ss. 146-151.
7. Özdel, Osman, ve diğerleri. “Yaygın Anksiyete Bozukluğu ve Tedavisi.” Anadolu Psikiyatri Dergisi, cilt. 14, no. 2, 2013, ss. 170-177.
8. “Yaygın Anksiyete Bozukluğu.” Sağlık Bakanlığı, 2018, https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/ruh-sagligi-ve-hastaliklari/yaygin-anksiyete-bozuklugu.pdf.
9. Gülseren, Şengül, ve diğerleri. “Yaygın Anksiyete Bozukluğu ve Tedavisi.” Klinik Psikiyatri, cilt. 14, no. 2, 2011, ss. 83-91.
10. “Yaygın Anksiyete Bozukluğu: Belirtileri, Tedavisi ve Önleme Yolları.” İstanbul Psikiyatri Merkezi, 2019, https://www.istanbulpsikiyatrimerkezi.com/yaygin-anksiyete-bozuklugu-belirtileri-tedavisi-ve-onleme-yollari/.