Gluten İntoleransı mı? Histamin Duyarlılığı mı? Belirtileri Ayırt Etme Rehberi
Gluten İntoleransı mı? Histamin Duyarlılığı mı? Belirtileri Ayırt Etme Rehberi
Merhaba! Midende şişkinlik mi hissediyorsun? Cildinde kaşıntılar mı başladı? Bu belirtiler, gluten intoleransı veya histamin duyarlılığı kaynaklı olabilir. Peki hangisi? İkisi birbirine o kadar benziyor ki, ayrım yapmak bazen çileye dönüşebiliyor. Gelin, bu karmaşayı çözelim ve hangi adımları atman gerektiğini keşfedelim!
İlk Adım: Temel Farkları Anlamak
Öncelikle, bu iki durumu tanıyalım:
- Gluten İntoleransı:
Buğday, arpa ve çavdarda bulunan gluten proteinine vücudun verdiği tepki. Çölyak hastalığından farklı çünkü bağışıklık sistemi gluteni hedef almaz. Belirtiler genelde sindirim odaklıdır. World Gastroenterology Organisation’ın bu raporunda, gluten intoleransının toplumun %6’sını etkilediği belirtiliyor. - Histamin Duyarlılığı:
Vücudun, histamin adlı kimyasalı (fermente gıdalar, alkol veya bazı balıklarda bolca bulunur) parçalayamaması durumu. Fazla histamin, alerji benzeri reaksiyonlara yol açar. Journal of Nutrition’daki bir çalışma, histamin duyarlılığının kadınlarda daha sık görüldüğünü söylüyor.
Belirtileri Karşılaştırma Tablosu
İşte iki durumu ayırt etmene yardımcı olacak bir tablo:
| Belirti | Gluten İntoleransı | Histamin Duyarlılığı |
|---|---|---|
| Karın Ağrısı | Sık (özellikle gluten tüketiminden sonra) | Ara sıra (histamin birikimine bağlı) |
| Cilt Reaksiyonları | Nadiren döküntü | Sık (kaşıntı, kurdeşen, kızarıklık) |
| Baş Ağrısı | Hafif-Orta şiddetli | Şiddetli (migren tetikleyebilir) |
| Burun Akıntısı | Çok nadir | Sık (histamin alerji benzeri etki yapar) |
| Tüketim Sonrası Süre | 1-2 saat içinde belirti | 30 dakika-2 saat arası |
Kaynak: Histamine Intolerance Explained
Örnek Vaka: Ayşe vs. Mehmet
- Ayşe: Pizza yedikten 1 saat sonra şişkinlik ve ishal yaşıyor. Belirtiler gluten intoleransına işaret ediyor.
- Mehmet: Bir dilim eski peynir yiyor, 30 dakika sonra kaşıntı ve baş ağrısı başlıyor. Bu, tipik bir histamin reaksiyonu.
Nasıl Teşhis Koyulur?
- Gluten İntoleransı İçin:
- Eliminasyon Diyeti: 2-4 hafta gluteni kes, belirtileri takip et.
- Kan Testleri: IgG antikor testi yaptırabilirsin. Celiac Disease Foundation’ın şu rehberi işine yarayabilir.
- Histamin Duyarlılığı İçin:
- Düşük Histamin Diyeti: 3 hafta fermente gıdalar, alkol ve konserveleri kes.
- DAO Enzim Testi: Histamin parçalayan enzim seviyeni ölçtür.
Hangi Durumda Doktora Gitmeli?
- Belirtiler şiddetliyse (nefes darlığı, bayılma), acilen doktora git.
- Gluten intoleransında çölyak ihtimalini ekarte ettirmek için biyopsi gerekebilir.
Sonuç: Dinle, Deney Yap, İyileş!
Vücudun sana sinyal veriyor. Belirtileri not al, diyet değişiklikleri yap ve tepkilerini izle. Unutma:
- Gluten intoleransı genelde sindirim sistemini vurur.
- Histamin duyarlılığı alerjik reaksiyonlara benzer.
Hemen harekete geç: Bugün bir yemek günlüğü tutmaya başla! Hangi yiyeceklerden sonra belirtilerin tetiklendiğini yaz. Sonuçları yorumlarda paylaş, merak ediyorum! 🥗✨
